Fransa, sınırda Hizbullah ile İsrail güçleri arasında yaşanan karşılıklı saldırılara son vermek ve Lübnan-İsrail sınırındaki ihtilafı çözmek için Lübnan’a yazılı bir teklif yaptı. Reuters’ın gördüğünü ifade ettiği belgede, Hizbullah’ın ‘elit birimi’ de dahil sınırdaki silahlı grupların sınırdan 10 kilometre geriye çekilmesi talep edildi.
İsrail’in Gazze Şeridi’ne 7 Ekim’de başlattığı saldırıların ardından sınırda patlak veren saldırılara son vermeyi amaçlayan teklif, Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne tarafından aralarında Başbakan Necib Mikati’nin de olduğu üst düzey devlet yetkililerine sunuldu. Konu hakkında bilgi sahibi dört üst düzey Lübnanlı yetkili ile üç Fransız yetkili, Fransa’nın yazılı teklifinin Lübnan makamlarına iletildiğini teyit etti.
FRANSA’DAN 3 ADIMLI PLAN
Teklifte, amacın çatışmanın ‘kontrolden çıkma riskini’ engellemek ve ‘şartlar uygun olduğunda olası bir ateşkesi’ sağlamak olduğu belirtildi. Teklifin, nihai olarak İsrail ve Lübnan arasında ihtilaflı olan kara sınırının çizilmesi için müzakereler yapılmasını amaçladığı kaydedildi.
Hizbullah Gazze’deki savaş bitene kadar sınırdaki gerilimi düşürmek için resmi olarak görüşme yapmayı reddederken, Fransa’nın sunduğu 3 adımlı plan, sınır konusunda müzakereler ile biten 10 günlük bir gerilimi azaltma süreci öngörüyor. Sejourne, 12 Şubat Pazartesi günü yaptığı basın açıklamasında, “Teklifler yaptık. Amerikalılar ile iletişim halindeyiz. Tüm inisiyatifleri bir araya getireceğiz ve barışı inşa edeceğiz” diye konuştu.
LÜBNANLI SİLAHLI GRUPLA SINIRDAN 10 KİLOMETRE İÇERİYE ÇEKİLECEK
Fransa’nın Lübnan’a ilettiği teklifte, Lübnanlı silahlı grupların ve İsrail’in karşılıklı saldırılarına son vermesi, bu saldırıların arasında İsrail’in Lübnan’a yönelik hava saldırılarının da yer alması teklif edildi. Buna göre, teklifin kabul edilmesi halinde, Lübnanlı silahlı gruplar sınıra yakın tüm tesislerini lağvedecek, bu silahlı grupların arasında Hizbullah’ın ‘elit birimi’ Radwan mensupları da yer alacak. Silahlı gruplar ayrıca tanksavar sistemleri gibi askeri araçlarını sınırın en az 10 kilometre uzağına taşıyacak.
İki sayfalık teklif hakkında bilgi sahibi Batılı bir diplomat, bu geri çekilmenin, sınırdan yapılacak olası roket saldırılarının İsrail’in kuzeyindeki köylere ulaşmasını engellemeye yardımcı olacağını belirtti. Ayrıca, teklife göre, 15 bin kadar Lübnan askeri de Hizbullah’ın varlığını sürdürdüğü güney Lübnan’daki sınır bölgesinde konuşlandırılacak.
HİZBULLAH: GAZZE’DEKİ SALDIRGANLIK DURMADAN KONUŞMAYIZ
Teklif hakkında soruları yanıtlayan Hizbullahlı siyasetçi Hassan Fadlallah, Reuters’a yaptığı açıklamada, ‘Gazze’deki saldırganlık durmadan önce güneydeki duruma ilişkin herhangi bir konu hakkında’ görüşme yapmayacaklarını söyledi. Fadlallah, teklifin detayları ya da teklifin Hizbullah’a ulaşıp ulaşmadığı ile ilgili olarak herhangi bir yorum yapmazken, “Düşman, koşullar dikte edecek konumda değil” diye konuştu.
Lübnanlı bir yetkili de Batılı temsilciler ile görüşülen ve Hizbullah’a iletilen fikirlerin belgede bir araya getirildiğini, Beyrut yönetiminin teklifin bazı kısımlarına itirazda bulunmasının ardından Fransız yetkililerin Beyrut’a bunun ‘nihai belge’ olmadığını söylediğini aktardı. Lübnanlı yetkililer, belgedeki bazı ifadelerin ‘muğlak şekilde’ ifade edildiğini, örneğin sınıra yakın tesislerin lağvedilmesi teklifinin Hizbullah ile bağlantılı olduğu ifade edilen sivil kurumlara karşı eylemler için de kullanılabileceğini söyledi.
TEKLİFTE NE VAR?
Lübnanlı yetkililerin verdiği bilgiye göre, Sejourne’un ülkeye yaptığı ziyaretten iki gün sonra, Lübnan’ın itirazları üzerine Fransa’dan bir teknik heyet Beyrut’a dönmüştü. Bir başka Lübnanlı yetkili ise Beyrut yönetiminin henüz teklife yanıt vermediğini bildirdi.
Fransa’nın önerdiği ve Lübnan’a ilettiği üç aşamalı planın 10 gün içinde uygulanması öngörülüyor. Buna göre, ilk adımda taraflar askeri operasyonlarını durduracak. Daha sonra, ikinci adımda, üç gün içinde Lübnanlı silahlı gruplar sınırın en az 10 kilometre kuzeyine çekilecek ve Lübnan güneyde asker konuşlandırmaya başlayacak. İsrail de bu süreçte Lübnan toprakları üzerinde yaptığı uçuşları durduracak. Son olarak, üçüncü aşamada, Lübnan ve İsrail, ‘kademeli bir şekilde’ kara sınırı ile ilgili görüşmelere devam edecek, buna Birleşmiş Milletler’in (BM) Lübnan barış gücü UNIFIL de destek verecek.
Bu süreçte ayrıca iki ülke arasında, sınır ve Litani Nehri arasında devlet dışı silahlı aktörlerin bulunmadığı bir bölge oluşturulması için de bir yol haritası belirlenmeye çalışılacak, bunun için de müzakereler yapılacak. Teklifte, Lübnan ordusuna ‘finansman, ekipman ve eğitim’ desteği sağlanması için uluslararası kamuoyuna da çağrıda bulundu. Teklif, ‘güney Lübnan’ın sosyoekonomik gelişmesi için’ de çağrı yaptı.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
