Mart ayı, kira geliri elde edenler için kritik bir ay. Maliye Bakanlığı, bu ay yoğunlaşarak kira gelirlerini çok yönlü incelemeye başlayacak. Nüfus kayıt sistemi, tapu kayıtları ve özellikle banka hesapları karşılaştırılarak, “diğer” tanımlamayla yapılan düzenli ödemelerin tümü kira ödemesi olarak değerlendirilecek.
HESAP SAHİPLERİNİN KİRA GELİRİ SORGULANACAK
Hesap sahiplerine kira geliri olup olmadığı sorulacak ve eksik veya yanlış beyan edenlere misli ile vergi ve ceza kesilecek. Vergi cezası hesabında, evin belediye rayici esas alınacak ve %5’i emsal kira bedeli kabul edilecek.
Bu bedel üzerinden gelir vergisi hesaplanacak ve bir kat vergi ziyanı cezası kesilecek. Kira geliri vergisiyle ilgili en çok merak edilenler;
Kira bankadan ödenir mi?
Evet. Kiranın Maliye’nin tanımladığı yöntemlerle, banka hesabı veya posta çeki ile yapılması gerekiyor. İş yeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelerin banka veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsikine yönelik olarak yayımlanan 268 ve 298 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğine göre;
- Konutlarda, her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde; haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarında ise tutara bakılmaksızın kira geliri elde edenlerin,
- İş yerlerinde, miktar sınırlaması olmaksızın iş yerini kiraya verenler ile kiracıların, kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini banka ve benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracılığıyla gerçekleştirmeleri ve bu kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen belgelerle bu ödemeleri tevsik etmeleri zorunluluğu bulunmakta.
Maliye, denetimi sırasında kira bedelinin düşük gösterilmesini kolaylıkla belirliyor ve geliri kendi yöntemine göre hesaplıyor. Düşük gelir veya hiç gelir gösterilmemesinde vergi cezası uygulanıyor. Düzenlemede istisnalar da var. Ancak, istisna yoksa, emsal kira bedeli belirleniyor ve bu rakam üzerinden vergi oluşturuluyor. Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde, “emsal kira bedeli” esas alınır.
ANNE VEYA BABANIN EVİ ÇOCUĞUNA VERDİĞİ DURUMLARDA
Baba çocuğuna bir evi tahsis etmişse vergi ödemeyecek, ancak iki ev tahsis etmişse ikincisi için ödeyecek. Vergi rehberinde bu sorunun yanıtı şöyle: Ancak, bu kimselerin her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların yalnız birisi için emsal kira bedeli hesaplanmaz.
Örneğin mal sahibi baba, çocuğunun ikametine iki adet gayrimenkul tahsis etmişse sadece bir adet gayrimenkul için emsal kira bedeli hesaplanmayıp diğeri için emsal kira bedeli hesaplanacaktır. 2023 yılında elde edilen konut kira gelirlerinin 21.000 TL’ si vergiden istisna. İşyerlerinde ise istisna yok. 2024 yılında verilecek kira geliri beyannamesinde, 2023 yılında bu gelir elde edildiği için, bu yıla ait istisna uygulanacak. Yani, konutun kiraya verilmesinden elde edilen yıllık gelirin 21.000 TL’ si vergi dairesi tarafından düşülecek.
